છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં લમ્પી વાઇરસ કારણે પ્રાણીઓ પર જે વિનાશ થયો છે તે આપણે ભૂલી શકતા નથી. અને વર્તમાન સમયમાં પણ સાનુકૂળ વાતાવરણ મળતાં જ આ વાયરસ પ્રબળ બની જાય છે. આ વાયરસને કારણે લાખો પશુઓના મોત થયા છે. ગુજરાત, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને અન્ય ઘણા રાજ્યોમાં પ્રાણીઓ આ વાયરસથી પ્રભાવિત થયા છે. ખાસ કરીને ગાયોમાં તેનો પ્રકોપ જોવા મળ્યો છે. પરંતુ પ્રાણી નિષ્ણાતોની સલાહ મુજબ, પ્રાણીઓને લમ્પી વાયરસથી સુરક્ષિત રાખી શકાય છે.
લમ્પી વાઇરસ કેવી રીતે ફેલાય છે?
પશુચિકિત્સકોના જણાવ્યા મુજબ, આ રોગ માખીઓ અને મચ્છરો દ્વારા પ્રાણીઓમાં ફેલાય છે. જો પ્રાણીઓની યોગ્ય કાળજી લેવામાં આવતી નથી. પ્રાણીઓને અસ્વચ્છ જગ્યાએ રાખવામાં આવે છે. તેથી આ રોગ થવાની સંભાવના ઘણી વધી જાય છે. આ રોગમાં પ્રાણીઓના શરીર પર ફોલ્લાઓ દેખાય છે. અને તે એક પ્રાણીથી બીજા પ્રાણીમાં ઝડપથી ફેલાય છે. દેશના અલગ-અલગ રાજ્યોમાં આ રોગના કારણે લાખો પશુઓએ જીવ ગુમાવ્યા છે.
આપણે આપણી જાતને કેવી રીતે સુરક્ષિત રાખી શકીએ?
પશુ તજજ્ઞોની સલાહ મુજબ જે પશુઓમાં લમ્પી રોગના લક્ષણો જોવા મળે છે. તાત્કાલિક અસરથી તેમને અન્ય પ્રાણીઓથી અલગ રાખવા મહત્વપૂર્ણ છે. આ સાથે જયાં પ્રાણીઓને રાખવામાં આવે છે. ત્યાં માખીઓ અને મચ્છરોની યોગ્ય સારવાર થાય તે જરૂરી છે. આ માટે સાયપીમેથીન, ડેલ્ટામાવિન, એવમીટાઝ દવા બે મિલી પ્રતિ લીટરના દરે ભેળવી છંટકાવ કરવો. જ્યાં પ્રાણીઓમાં આ રોગના લક્ષણો દેખાતા હોય ત્યાં પ્રાણીઓને લઈ જશો નહીં. જો પશુઓમાં આ રોગ ફેલાવાની સંભાવના વધારે હોય તો પશુઓને મેળાઓ વગેરેમાં લઈ જશો નહીં.
જ્યાં પ્રાણીઓ રાખવામાં આવે છે. તે વિસ્તાર સંપૂર્ણપણે સ્વચ્છ અને ગંદકી મુક્ત રાખવો જોઈએ. જો કોઈ પ્રાણી ચેપગ્રસ્ત હોય, તો તેની સંભાળ લેનાર વ્યક્તિએ સેનિટાઈઝર અને સાબુથી હાથને સારી રીતે સાફ કરવાની જરૂર છે. ચુના પાવડરનો નિયમિતપણે પશુઓના ઘેરામાં છંટકાવ કરવો જોઈએ. આ સાથે જો પશુ દુધાળુ હોય અને તેને ચેપ લાગ્યો હોય. તેથી દૂધનું સેવન ન કરો. જે પ્રાણીને ચેપ લાગ્યો છે. તેને પોરીજ, લીલો ચારો અને એવો ખોરાક આપો જેનાથી તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે. આ માટે તમે પ્રાણી નિષ્ણાતોની સલાહ લઈ શકો છો.
જો ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીઓ મૃત્યુ પામે તો શું કરવું?
જો લમ્પી રોગથી સંક્રમિત પશુ મૃત્યુ પામે છે. તેથી આવી સ્થિતિમાં તેને ખુલ્લામાં ન મુકો. તેને એવી જગ્યાએ દફનાવી દો જ્યાં અન્ય પ્રાણીઓ આવવા-જવા ન જોઈએ. પીવાના પાણી અથવા ગોચરની નજીક પ્રાણીઓને દફનાવશો નહીં. આ સાથે સંક્રમિત પશુઓનો ચારો અન્ય પશુઓને ખવડાવવો જોઈએ નહીં. ઘાસચારાનો નાશ કરવો જોઈએ. જ્યાં પશુનું મોત થયું છે. સૂકા ઘાસને બાળીને તે જગ્યાને ચેપથી મુક્ત કરવી જોઈએ.
