પશુઓમાં દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે, પશુપાલકો ઘણા પગલાં લે છે, પરંતુ સામાન્ય રીતે પશુઓનું દૂધ ઉત્પાદન પણ વધારી શકાય છે. પ્રાણીઓનું દૂધ તેમની ખાવાની ટેવ પર આધારિત છે. પશુઓને જેટલો વધુ ઘાસચારો અને પોષક તત્વો આપવામાં આવશે તેટલું વધુ દૂધનું ઉત્પાદન થશે. જે લોકો મોટા પાયે ડેરી ફાર્મિંગ અને પશુપાલન ઈચ્છે છે અથવા કરે છે. તેમના માટે પ્રાણીઓની સંભાળ અને પશુ આરોગ્ય વિશે જાણકારી હોવી જરૂરી છે.
દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે પશુઓને ઈન્જેક્શન કે દવાઓ આપવી એ ખોટું છે
ઘણા પશુપાલકો એવા છે કે જેઓ પશુઓની દૂધ ઉત્પાદન ક્ષમતા વધારવા માટે પશુઓને ઈન્જેક્શન અને વિવિધ પ્રકારની દવાઓ આપે છે, પરંતુ તેમને કોઈ ખાસ પરિણામ મળતું નથી. પરંતુ પશુઓના સ્વાસ્થ્ય પર તેની ખૂબ જ ખરાબ અસર પડે છે. આ ઉપરાંત જે લોકો તે પશુનું દૂધ પીવે છે તેમના સ્વાસ્થ્ય માટે પણ તે ખૂબ જ જોખમી છે. આ બધા સિવાય આયુર્વેદિક ઉપચાર પ્રાણીઓ તેમજ મનુષ્યો માટે સલામત છે. અને તેમાં પૈસા પણ ઓછા પડે છે. ચાલો જોઈએ કે ઘરેલું સ્તરે પ્રાણીઓનું દૂધ ઉત્પાદન કેવી રીતે વધારી શકાય.
પશુઓને પૌષ્ટિક ચારો ખવડાવો
પશુઓમાં દૂધ ઉત્પાદન પણ ચારા અને પોષક તત્વો પર આધાર રાખે છે. માત્ર લીલો ચારો ખીલવાથી પશુઓમાં દૂધ ઉત્પાદન વધતું નથી. કઠોળ અને કઠોળ સિવાયના મિશ્રણનો પણ પશુઓના આહારમાં સમાવેશ કરવો જોઈએ જેથી પોષક તત્વોની ઉણપની ભરપાઈ થાય. જેઓ દૂધાળા પશુઓ છે તેમને અનાજ આપવું જોઈએ. તમે તેમાં બ્રાન, કેક વગેરે મિક્સ કરી શકો છો. પ્રાણીઓના આહારમાં જો અનાજનો એક ભાગ કેક, એક ભાગ અનાજ અને એક ભાગ બ્રાન હોય તો તે સંતુલિત અને સસ્તું રહે છે. અનાજમાં 2 ટકા ખનિજ ક્ષાર અને 1 ટકા મીઠું હોવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
કઠોળ ચારા વ્યવસ્થાપન
જો શક્ય હોય તો, પ્રાણીઓને બરસીમ અથવા અન્ય કઠોળના ચારા સાથે મિશ્રિત સ્ટ્રો આપવાનું વધુ સારું છે. આ સાથે ઘાસચારાના જથ્થા પર પણ ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. જે પશુઓ ઓછું દૂધ આપતા હોય તેમને ઓછા ઘાસચારાની જરૂર પડે છે જ્યારે વધુ દૂધ આપતાં પશુઓને વધુ ચારાની જરૂર પડે છે. લીલો ચારો પશુ આહારમાં ભેળવી શકાય છે. લીલા ચારા અથવા સૂકા ચારા સાથે ખનિજો અને કેલ્શિયમની પૂર્તિ કરવા માટે, પશુ ચિકિત્સકોની સલાહ લીધા બાદ પશુઓને ચારાની સાથે પ્રો પાવડર, મિલ્ક બૂસ્ટર, મિલ્કગેઈન વગેરે ખવડાવી શકાય છે.
પશુઓમાં દૂધ ઉત્પાદન વધારવા માટે ઓછામાં ઓછા 20 દિવસ સુધી સંતુલિત ચારો આપવો જરૂરી છે. દરરોજ 20 કિલો ઘાસચારો જે સંપૂર્ણપણે સંતુલિત છે. જેમાં લીલો ચારો, અનાજ અને અન્ય સંતુલિત તત્વોનો સમાવેશ થવો જોઈએ અને સૂકો ચારો પણ આપવો જોઈએ. આ માટે તમે લીલો ચારો, 4 થી 5 કિલો સૂકો ચારો અને 2 થી 3 કિલો અનાજ અને કઠોળ ભેળવીને પશુઓને ખવડાવી શકો છો. 20 થી 22 દિવસમાં તમે પશુની દૂધ ઉત્પાદન ક્ષમતામાં વધારો જોવાનું શરૂ કરશો.
આ જુઓ:- 200 રૂપિયાનું આ મશીન ખેતરમાં લગાવો, નીલગાય ક્યારેય ખેતર નજીક નહીં આવે
