INDIA Name Change: એવી અટકળો ચાલી રહી છે કે દેશનું નામ સત્તાવાર રીતે ભારત થવા જઈ રહ્યું છે. G-20 સમિટ પહેલા આને લઈને હોબાળો શરૂ થઈ ગયો છે. જ્યાં શાસક પક્ષ તેને સમર્થન આપે છે. તો આવો જાણીએ INDIA Name Change Bharat વિષે ની સંપૂર્ણ માહિતી.
આ સવાલ આ સમયે પૂછવામાં આવી રહ્યો છે કે ભારતની સંસદમાં કયું બિલ લાવીને જ દેશનું નામ બદલાશે. એવું માનવામાં આવે છે કે નવા સંસદ ભવનમાં સરકાર દ્વારા 18 થી 22 સપ્ટેમ્બર સુધી બોલાવવામાં આવેલા વિશેષ સત્રમાં તે આ પ્રકારનું બિલ લાવી શકે છે.
INDIA Name Change
આ ચર્ચાને વેગ આપવાનું મુખ્ય કારણ G-20 સમિટ માટેનું આમંત્રણ છે, જે રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા રાજ્યોના વડાઓને મોકલવામાં આવ્યું છે. તાજેતરમાં જ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ના વડા મોહન ભાગવતે પણ કહ્યું હતું કે લોકોએ ‘INDIA’ને બદલે ‘ભારત’ બોલવું જોઈએ.
બંધારણમાં શું કહેવામાં આવ્યું છે
આપણા દેશના બે નામ છે. પ્રથમ- ભારત અને બીજું- ઈન્ડિયા. તે ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 1 માં લખેલું છે, ‘ઈન્ડિયા એ ભારત’ રાજ્યોનું સંઘ. તેનો અર્થ એ છે કે ઈન્ડિયા જે ભારત છે અને તે રાજ્યોનું સંઘ છે. બંધારણ મુક્તિ આપે છે કે સરકારને ‘ગવર્ન્મેંટ ઓફ ઈન્ડિયા’ અને ‘ભારત સરકાર’ તરીકે પણ કહી અથવા લખી શકાય. દેશ આઝાદ થયો ત્યારથી આ બંને નામો પ્રચલિત છે.
નામ બદલવા માટે સરકારે શું કરવું પડશે
હવે જો કેન્દ્ર સરકાર દેશનું નામ માત્ર ‘ભારત’ રાખવા માંગતી હોય તો તેણે કલમ 1માં સુધારો કરવા માટે બિલ લાવવું પડશે. કેટલાક સુધારા સાદી બહુમતી એટલે કે 50 ટકા બહુમતીના આધારે કરી શકાય છે. તેથી કેટલાક સુધારા માટે 66 ટકા બહુમતી એટલે કે ઓછામાં ઓછા બે તૃતીયાંશ સભ્યોનું સમર્થન જરૂરી છે. કેટલાક સુધારા માટે રાજ્યોના સમર્થનની પણ જરૂર છે.
શું રાજ્યો તરફથી સમર્થનની જરૂર પડશે?
કલમ-1માં સુધારો કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારને ઓછામાં ઓછા બે તૃતીયાંશ બહુમતની જરૂર પડશે. હાલમાં લોકસભામાં 539 સાંસદો છે. આ સુધારા બિલને પસાર કરવા માટે 356 સાંસદોના સમર્થનની જરૂર પડશે. રાજ્યસભામાં 238 સાંસદો છે. 157 સભ્યોના સમર્થનની જરૂર પડશે. જો કે, કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે બંધારણમાં ભારતને રાજ્યોનું સંઘ કહેવામાં આવ્યું છે, તેથી તેને રાજ્યોની સાથે સંસદ દ્વારા પસાર કરવાની જરૂર પડશે. આ અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી.
બે નામ કેવી રીતે આવ્યા?
જ્યારે 1947 માં સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત થઈ, ત્યારે ભારતનું બંધારણ બનાવવા માટે બંધારણ સભાની રચના કરવામાં આવી હતી. દેશના નામને લઈને જોરદાર ચર્ચા ચાલી હતી. આ ચર્ચા 18 નવેમ્બર 1949ના રોજ થઈ હતી. ચર્ચાની શરૂઆત બંધારણ સભાના સભ્ય એચવી કામથે કરી હતી. તેમણે આંબેડકર સમિતિના ડ્રાફ્ટ સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો જેમાં દેશના બે નામ હતા – ઈન્ડિયા અને ભારત.
કામથે કલમ-1માં સુધારાની દરખાસ્ત કરી હતી. કલમ-1 કહે છે- ‘ઈન્ડિયા એ જ ભારત’. તેમણે પ્રસ્તાવ મૂક્યો કે દેશનું એક જ નામ હોવું જોઈએ. તેમણે ‘હિન્દુસ્તાન, હિંદ, ભારતભૂમિ અને ભારતવર્ષ’ જેવા નામો સૂચવ્યા.
બીજી કઈ દલીલો ચર્ચામાં આવી
નામ સામે વાંધો ઉઠાવનારાઓમાં કામથ એક માત્ર નામ નહોતું. શેઠ ગોવિંદદાસે પણ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, ‘ઈન્ડિયા એટલે કે ભારત’ કોઈ દેશના નામ માટે સુંદર શબ્દ નથી. તેમણે પુરાણથી લઈને મહાભારત સુધીની દરેક વસ્તુનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. ચીનના પ્રવાસી હ્યુએન ત્સાંગના લખાણોને ટાંકીને તેમણે કહ્યું કે દેશનું મૂળ નામ ‘ભારત’ છે.
મહાત્મા ગાંધીનો ઉલ્લેખ કરતા દાસે કહ્યું હતું કે તેમણે ‘ભારત માતા કી જય’ ના નારા સાથે દેશની આઝાદી માટે લડ્યા હતા. તેથી જ દેશનું નામ ભારત હોવું જોઈએ. ચર્ચામાં આંધ્ર પ્રદેશના બંધારણ સભાના સભ્ય કે.વી. રાવે પણ બે નામો પર વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે તેને ‘હિન્દુસ્તાન’ નામ આપવાનો આગ્રહ કર્યો. બીએમ ગુપ્તા, શ્રીરામ સહાય, કમલાપતિ ત્રિપાઠી અને હર ગોવિંદ પંત જેવા સભ્યોએ પણ દેશનું નામ માત્ર ભારત રાખવાનું સમર્થન કર્યું હતું. જો કે, આ દલીલો પર તેમણે ડૉ. બી.આર. આંબેડકર સાથે ઉગ્ર ચર્ચા પણ કરી હતી.
કોંગ્રેસના સાંસદે પોતે નામ બદલવાનું બિલ રજૂ કર્યું હતું
2010 અને 2012માં કોંગ્રેસના સાંસદ શાંતારામ નાઈકે બે ખાનગી બિલ રજૂ કર્યા હતા. જેમાં તેમણે બંધારણમાંથી INDIA શબ્દ હટાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. વર્ષ 2015માં યોગી આદિત્યનાથે એક ખાનગી બિલ પણ રજૂ કર્યું હતું. આમાં તેમણે બંધારણમાં ‘ઇન્ડિયા ધેટ ઇઝ ભારત’ને ‘ઇન્ડિયા ધેટ ઇઝ હિન્દુસ્તાન’ સાથે બદલવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
આ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટનું શું સ્ટેન્ડ હતું?
તાજેતરના વર્ષોમાં આવી બે અરજીઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે દેશનું નામ ઈન્ડિયા થી બદલીને ભારત કરવું જોઈએ. પ્રથમ અરજી વર્ષ 2016માં અને બીજી અરજી વર્ષ 2020માં દાખલ કરવામાં આવી હતી. આવો જાણીએ આ અરજીઓ પર દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતનું શું વલણ હતું.
વર્ષ 2020માં દિલ્હીના નામાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી અને અપીલ કરી કે ઈન્ડિયા ને બદલીને ભારત કરવામાં આવે. કારણ કે ઈન્ડિયા નામ વિદેશીઓએ આપ્યું હતું, આ નામ આપણા સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામની લડત સાથે ન્યાય કરતું નથી. આ આપણી સંસ્થાનવાદી ગુલામી વધુ દર્શાવે છે. તેને દૂર કરવી જોઈએ.
સુપ્રીમ કોર્ટના તત્કાલિન મુખ્ય ન્યાયાધીશ શરત પી બોબડે હતા. જ્યારે આ મામલો તેમની અધ્યક્ષતાવાળી 03 સભ્યોની બેંચ સમક્ષ આવ્યો ત્યારે તેમણે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે બંધારણીય રીતે આ દેશનું નામ ઈન્ડિયા અને ભારત બંને છે, તેથી આ અરજીનું કોઈ સમર્થન નથી. આ સાથે તેણે આ અરજી ફગાવી દીધી હતી. પછી કોર્ટે ચોક્કસપણે અરજદારને તેની અરજી સંબંધિત મંત્રાલયને વિચારણા માટે મોકલવાની મંજૂરી આપી.
ઈન્ડિયા અને ભારત બંને કહેવાની સ્વતંત્રતા
જોકે, પિટિશનમાં એવી હિમાયત કરવામાં આવી હતી કે બંધારણની કલમ 1માં ‘ઇન્ડિયા ધેટ ઇઝ ભારત, યુનિયન ઓફ સ્ટેટ્સ’ વાક્યમાંથી ઈન્ડિયા શબ્દ હટાવી દેવો જોઈએ. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ કહ્યું કે જ્યારે બંધારણ ઈન્ડિયા અને ભારત બંને નામના ઉપયોગની મંજૂરી આપે છે ત્યારે આવું કેમ કરવું. ભારતના નાગરિકોને તેમના દેશને ઈન્ડિયા અથવા ભારત કહેવાની સ્વતંત્રતા છે.
તો મિત્રો, તાજેતરમાં ભારતનું નામ ‘ઈન્ડિયા’ માથી ખાલી ભારત કરવા અંગેની ચર્ચા મહત્વનું કેન્દ્રબિંદુ બની ગઈ છે ત્યારે આ બાબતે INDIA Name Change Bharat તમારો વિચાર શું છે તે અમને કોમેન્ટ બોક્સથી જરૂરથી જણાવજો.
આ પણ જુઓ:- ભારે ખરીદી બાદ પણ સસ્તું થયું સોનું, જાણો આજે એક તોલા સોનાની કિંમત કેટલી થશે
