ભારતમાં પશુઓની સારી જાતિઓ માટે હંમેશા ક્રેઝ રહ્યો છે અને સતત ભારતમાં આવી અનેક જાતિઓ છે જેની ચર્ચા દરેક જગ્યાએ સાંભળવા મળે છે. આ જાતિઓમાંથી એક ગીર ગાયની જાતિમાંથી આવે છે જે સામાન્ય રીતે ગુજરાતમાં જોવા મળે છે.
ગીર ઓલાદની ગાય સામાન્ય નાસલ ગાય કરતા કદમાં મોટી હોય છે, ઘણા વિસ્તારોમાં માત્ર ગીર ગાયનું ડેરી ફાર્મિંગ થાય છે. કારણ કે તેના દૂધની ગુણવત્તા પણ સારી છે અને આ પ્રાણીનું આયુષ્ય પણ 12 થી 15 વર્ષનું છે. અને જો ખેડૂતો વેચવા માંગતા હોય તો તેની કિંમત પણ ઘણી સારી છે.
આજના સમયમાં, ગીર ગયની જાતિ ભારતમાં લોકપ્રિય છે, તેની સાથે તે બ્રાઝિલ જેવા વિદેશમાં પણ ખૂબ લોકપ્રિય બની છે. તો ચાલો હવે ગીર ગાયની ઓળખ અને વિશેષતા શું છે તે વિસ્તારથી જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ.
ગીર ગાયની માહિતી – Gir Cattle
ગીર અનુનાસિક ગાય ભારતમાં જોવા મળતી સૌથી લોકપ્રિય ગાયોમાંની એક છે જે સામાન્ય રીતે ગુજરાતમાં જોવા મળે છે.
આ સાથે આ જાતિની ગાય તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં જેમ કે મધ્ય પ્રદેશ (ભોપાલ, ઈન્દોર), ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા, પંજાબ, રાજસ્થાન અને અન્ય દેશોમાં પણ જોવા મળે છે અને ઘણા ખેડૂતો ગીર ગાયને અનુસરે છે અને તેમાંથી દૂધનો વ્યવસાય કરે છે.
ગીર ગાયમાં સહનશીલતા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ અન્ય ગાયોની સરખામણીમાં સારી છે, તેથી જ આ ગાય શિયાળા અને ઉનાળામાં પણ સ્વસ્થ રહે છે.
ગીર ગાયની ઓળખ
જો આપણે કોઈપણ જાતિની ગાયને થોડું ધ્યાન આપીએ તો તેના શરીરને જોઈને આપણે ગીર જાતિની ગાયને સરળતાથી ઓળખી શકીએ છીએ.
ગીર જાતિની મોટાભાગની ગાયો લાલ રંગની હોય છે, જેમાંથી ઘણી ગાયોના શરીર પર ઘેરા બદામી લાલ ફોલ્લીઓ પણ જોવા મળે છે જેના દ્વારા આપણે ઓળખી શકીએ છીએ.
તેને ઓળખવાની શ્રેષ્ઠ રીત એ છે કે ગીર ગાય અન્ય ગાય કરતાં થોડી મોટી હોય છે.
ગીર ગાયના શરીરના બંધારણ અને વજનની વાત કરીએ તો માદા ગાયની ઊંચાઈ 130 સેમી સુધીની હોય છે અને તેની સાથે તેનું વજન 385 કિલો જેટલું હોય છે.
તેની સાથે, જો તમે ગીર ગાયના નર પ્રાણીઓ પર નજર નાખો, તો તેની ઊંચાઈ લગભગ 135 સેમી છે અને તેની સાથે તેનું વજન લગભગ 550 કિલો છે.
જો આપણે ગીર ગેને સરળતાથી ઓળખવા માંગતા હોય તો આપણે ગાયના કપાળને જોવું જોઈએ કારણ કે આ જાતિની ગાયના કપાળ અને માથાનો વિસ્તાર અન્ય ગાયો કરતા મોટો છે.
તેની વધુ પહચાન એ છે કે તેના કાન લાંબા અને નીચે લટકેલા છે.
તો આ બધી બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને આપણે ગીર અનુનાસિક ગાયને સરળતાથી ઓળખી શકીશું.
આ ગાયનું મૂળ સ્થાન
જો કે, ગિર ગાય ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશના ઇન્દોર ભોપાલ, ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા, તેમજ રાજસ્થાન તેમજ વિદેશમાં જોવા મળે છે, ગાયની આ જાતિ બ્રાઝિલ જેવા દેશોમાં ઘણી જોવા મળે છે, પરંતુ જો આપણે તેના મૂળ સ્થાન વિશે વાત કરીએ તો, ગુજરાત તેનું મૂળ સ્થાન છે.
ખાસિયત અને સુવિધાઓ
- Gyr cattle ની વિશેષતા વિશે વાત કરીએ તો તેની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તેનું કપાળ બહિર્મુખ છે જે તેને સૂર્યના કિરણોથી બચાવે છે અને તેનું કપાળ પણ મોટું છે.
- તેની અન્ય વિશેષતા વિશે વાત કરીએ તો, વાછર એક વખત જન્મ આપે છે, તે 1200-1800 લિટર દૂધ આપે છે અને જો આપણે રોજના દૂધની વાત કરીએ તો તે દરરોજ 10 લિટર દૂધ આપે છે.
- ગીર ગાયની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તે તેના સમગ્ર જીવનકાળમાં 6 થી 12 વાછરડાને જન્મ આપી શકે છે.
- જો ગીર ગાયનું બાળક જન્મે છે તો તે 3 વર્ષની ઉંમરે પરિપક્વ થયા બાદ બાળક આપવા સક્ષમ બને છે.
- ગીર ગાયની ઉંમર વિશે વાત કરીએ તો તે 12 થી 15 વર્ષ જીવે છે.
- સાથે જ તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ પણ ઘણી સારી જોવા મળે છે, આ પ્રાણી બદલાતા હવામાન, ઠંડી, ગરમીને આરામથી સહન કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
- gir gay દ્વારા આપવામાં આવતા દૂધમાં ચરબીની ટકાવારી 4.5% છે જે સારી માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો :- દેશી ગાય સહાય યોજના અંતર્ગત મેળવો 900 રુપીયા દર મહિને
ગીર વાછરડા ક્યાં ખરીદવી
જો તમે ગીર ગાયને પાળવાના શોખીન છો અને તેને ખરીદવા માંગો છો, તો તમે તેને ગુજરાત રાજ્યમાં શોધી શકો છો.
જો તમારો ઓળખકર્તા હોય તો તમે સરળતાથી ગીર ગાય મેળવી શકો છો.
આ સાથે જ નરેન્દ્ર દેવ યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચર એન્ડ ટેક્નોલોજી, કુમારગંજમાં સૌપ્રથમવાર ગીર સંવર્ધન કેન્દ્ર બનાવવામાં આવી રહ્યું છે, જેથી તમે અહીંથી સરળતાથી ખરીદી કરી શકો, આ ઉપરાંત તમે સોશિયલ મીડિયા (ઓનલાઈન) દ્વારા પણ ખરીદી કરી શકો છો. જાણીને ખરીદો.
ગીર ગાય કિંમત
ગીર ગાય કિંમત:- કોઈપણ ગાયનું મૂલ્ય તેની જાળવણી, તેની તંદુરસ્તી, ગાયની ઉંમર કેટલી છે અને દૂધ આપવાની ક્ષમતા કેટલી છે તેમજ તેની માતા કેવી હતી તે જોઈને નક્કી કરવામાં આવે છે.
તેથી જો સામેની વ્યક્તિએ તેના ઢોરની સારી રીતે જાળવણી કરી હોય, તેની સાથે દૂધ આપવાની ક્ષમતા પણ ખૂબ સારી હોય, તો તે ગાયની કિંમત વધુ હશે.
અને જો સરેરાશ બજાર ભાવની વાત કરીએ તો ગીર ગાયનો ભાવ 30 થી 40,000 સુધી જાય છે.
આ પણ વાંચો:– વધુ દૂધ આપતી સાહિવાલ ગાય ના વિશેષ લક્ષણો અને રોગો
ગીર ગાય વિશે રસપ્રદ તથ્યો
તેની સૌથી રસપ્રદ વાત એ છે કે ગીર ગાય 1 દિવસમાં 40 લીટર દૂધ આપી શકે છે.
આ કારણોસર, ગીર જાતિની ગાયો ઘણી જગ્યાએ પશુ સ્પર્ધાઓમાં જોવા મળે છે, જેમાંથી સૌથી વધુ દૂધ આપતી ગાયોને ચેમ્પિયન બનાવવામાં આવે છે.
તેની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તે ગાયોની અન્ય જાતિઓ કરતાં વધુ સહનશીલ અને મજબૂત છે. અને બદલાતા હવામાનને સરળતાથી સહન કરે છે
ભારતમાં ગાયોની 30 થી વધુ જાતિઓ જોવા મળે છે, જેમાંથી ગીરની ગાય ભારતમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.
FAQ
ગીર ગાયની કિંમત કેટલી છે?
ભારતમાં એક સારી ગીર ગયની કિંમત 30 થી 40 હજાર સુધી જાય છે.
ગીર ગાયનું દૂધ કેમ મોંઘું છે?
Gyr cattle નું દૂધ દરેક પ્રદેશમાં મોંઘું નથી, પરંતુ ઘણા પ્રદેશોમાં તેની માંગ વધુ હોવાથી દૂધ મોંઘું વેચાય છે.
ગીર 1 દિવસમાં કેટલું દૂધ આપે છે?
ગીર 1 દિવસમાં 10 થી 12 લિટર દૂધ આપે છે પરંતુ પશુ મેળામાં સ્પર્ધા દરમિયાન 1 દિવસમાં 40 લિટર દૂધ આપી શકે છે.